In deze blog houden we het kort. Vandaag - 16 sept - is een dag om te vieren.
Gensterzorg is 1 jaar oud!
Dankbaar blikken we terug op de voorbije leermomenten. Reikhalzend kijken we uit naar terugkeermomenten en nieuwe trajecten die in de steiger staan.
Gensterzorg is geen platte baby meer, maar gaat als peuter eigen'zin'nig zijn weg. Er is niet alleen het vaste aanbod van opleidingen; er komt ook ruimte voor maatwerk en het uitwerken van aangepaste teambuildings. Ruimte voor spirituele zorg blijkt immers zeer nauw samen te hangen met de werkcontext, de geschiedenis en cultuur van een team of een (zieken)huis. Relevante vorming vraagt dan ook om een gedifferentieerde invalshoek, om dialoog en afstemming.
We ondervonden dat het belangrijk is mensen af te halen op het perron, daar waar ze staan, en niet van een gedroomd eindpunt ergens in de verte.
Zo groeiden we het voorbije jaar, geleid door wat zich aandient. Groeien vraagt om durf (je laat iets achter) Ć©n om houvast (het voelt eenzaam, als je alleen een drempel over moet). NĆ©t daarom ontstaan er op drempelmomenten rituelen: om moeilijke gevoelens te kanaliseren.
Wanneer een kleuter scholier wordt, is er de communie of het lentefeest. Passeert die scholier de drempel naar de puberteit, dan is er het vormsel of groeifeest, beleefd in een groep van peers. Op eenzelfde manier is er in Japan al eeuwenlang en recent ook in Nederland een gestructureerd aanbod van scheidingsrituelen. Deze halen de moeilijke stap van gehuwd naar gescheiden uit de sfeer van taboe, schuld en schaamte, met gebaren zoals het teruggeven van de ringen of het uitspreken van beloftes naar de kinderen.
Rituelen geven je het nodige duwtje in de rug. Ze doen je groeien.
Hun werkingskracht ontlenen ze wereldwijd aan een combinatie van drie elementen:
Ze spelen op herkenbaarheid: het zijn repetitieve symboolhandelingen (letterlijk betekent 'ritus' een 'herhaald gebruik). Symboolhandelingen zijn handelingen met een dubbele laag: ze vertrekken van iets klein dat staat voor een grotere werkelijkheid. Denk aan de gedroogde roos die staat voor de liefde tussen twee mensen) (symbolon' betekent letterlijk 'helft die vraagt om een andere helft')
Ze impliceren het lichaam, het materiƫle, de zintuigen. Het gaat om iets eten, iets geven, iets doen. Iets tastbaar.
Ze vergen de aanwezigheid van een groep (klein of groot) die de identiteits-verandering erkent.
In de klinische wereld van de zorg, waar enorm geworsteld wordt met verlies en verandering, zien we een grote nood aan rituelen. Niet alleen bij de hoge drempel tussen leven en dood, maar ook bij de drempel tussen opname en ontslag en de drempel tussen therapeutisch inzicht en praktische toepassing.
Drie voorbeelden.
Bram. Meer dan twintig jaar verbleef hij in ons ziekenhuis. Hij is doof; de communicatie loopt niet gemakkelijk. Hem resocialiseren evenmin. Maar op een dag is het zover. Hij vertrekt naar een aangepaste voorziening in Brugge. Wat te zeggen, wat te doen op zo'n moment? Ik tast in mijn rugzak en delf mijn gelukspoppetjes op. Pauls gezicht licht op. Hier had hij op gewacht. Hij wist dat zo'n poppetje enkel gegeven werd als iemand Ć©cht weg ging. Fier hangt hij het aan de sleutel van zijn bromfiets, zwaait ermee, en verdwijnt uit ons zicht.
Zo'n poppetje weegt amper iets, maar het staat voor toekomst die open gaat, voor nieuw geluk en verbinding met wat oud en vertrouwd is. Het ga je goed, Bram!
Paul. Jong, muzikaal, getalenteerd, getormenteerd. Zijn demonen worden hem te sterk en hij stapt uit het leven. De medepatiƫnten blijven ontredderd achter. Als hij .. hoe dan zij..? De uitvaart gebeurt in intieme kring, buiten het ziekenhuis. Een maand na de feiten, zijn de emoties nog hevig. Ook bij het team.
We beslissen om Paul op een gepaste manier te herdenken. We komen letterlijk en figuurlijk in beweging, door in groep te wandelen naar de Parkabdij, zijn geliefde plekje. Door weinig te zeggen en samen te luisteren naar het spel van de vredesbeiaard, hoog boven ons uit. Door bij de eik aan de derde vijver een wit steentje te begraven, met daarop een hart en een muzieknoot, en elkaar te beloven regelmatig naar deze plek terug te keren. De zwanen houden er de wacht. Rust zacht, Bram!
Annie. Vechtend tegen haar verleden en haar verslaving. Ze wil niet terug naar haar appartement in de stad en het papierwerk op kantoor. Ze wil doen wat ze al zo lang heeft uitgesteld: verhuizen naar de boerenbuiten en het diploma van zorgkundige halen. Ze is vastbesloten, maar als de kalender 1 sept aanduidt, steekt twijfel de kop op. In een wandelbabbel neem ik haar mee naar een landweg in de buurt die momenteel verhard wordt. Ze staat stil voor het bord 'work in progress', kijkt lang naar de stroken beton en vraagt dan om samen een eind te lopen. Zij voorop, ik achter haar aan. De foto van de betonweg heeft ze nadien op haar schoolagenda gekleefd. Om zichzelf eraan te herinneren dat ze er nooit alleen voor staat.
Weetje: vandaag is niet alleen deze website jarig. Ikzelf schuif ook de 50 voorbij. Een goede gelegenheid om de loopschoenen aan te binden en het nieuwe, rechte pad in te lopen. Ik geef u, lezer, het nakijken. Echter niet zonder drie presentjes na te laten.
Iets klein en symbolisch: een streepje muziek om de stilte van elk groeiproces te onderlijnen
Iets wat uw body impliceert: een uitnodiging tot deelname aan een nieuwe stiltewandeling met labyrintloop in Bierbeek (gratis pilot: Dag van de Stilte - 30 okt 2021). Zie: Workshop 'In balans'
Iets wat tot nu toe ontbrak: een groep waarin het mogelijk wordt op deze blog te reageren of uit te wisselen rond thema's en good practices inzake spirituale (zelf)zorg. The floor is all yours! Zie: Fb-groep 'Gensterzorg'. De groep is semi-gesloten: bij het beantwoorden van twee eenvoudige vragen krijg je dag zelf nog toegang.
Comments