LEZINGEN
Iedereen komt ooit zelf in aanraking met levensvragen. Bij het zorgen voor een zieke geliefde, bij het afscheid nemen van stervenden, bij eigen lijden of bij andere uitdagende levensmomenten. Onderstaande lezingen geven een ervaren kijk vanuit meer dan 20 jaar gepassioneerd werk met het thema zingeving. De lezingen verlopen steeds interactief met veel ruimte voor vragen die opkomen. Na afloop krijg je de uitgeschreven tekst van de lezing of een passende aanvullende tekst mee naar huis zodat je er nadien naar kan teruggrijpen. Je vertrekt gegarandeerd met extra inzichten en een venster op de wereld dat weeral iets meer geopend is.
Wil je één van deze 7 voordrachten boeken voor je eigen vereniging, parochie, bezinningscentrum, seniorenclub of vrijwilligersorganisatie? Contacteer me dan voor meer praktische info. Lezingen gaan door voor een minimum van 10 en maximum van 100 deelnemers.
'Op school leren we van alles, maar op het gebied van zinvol leven leren we bar weinig. Het is echt nodig dat religieuze organisaties niet alleen hun aanbod op dat gebied vergroten, maar ook dat er een maatschappelijke erkenning komt van het belang van religieuze geletterdheid, of breder: van levensbeschouwelijke competentie. Dat mensen een vaardigheid ontwikkelen om voeding te vinden voor hun verlangen naar zin. Ik vind dat de maatschappelijke erkenning daarvan echt iets is waarvoor we moeten strijden.'
- Hans Alma -
Hoogleraar Psychologie en Zingeving aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht,
gasthoogleraar Hedendaags Humanisme aan de Vrije Universiteit Brussel, en bijzonder hoogleraar Religieus Humanisme en Compassie aan de VU Amsterdam
Zorg voor spirit, spirit voor zorg (2u)
In het nabij zijn van chronisch zieke mensen, ouderen en gedetineerden word je geconfronteerd met heel wat breuklijnen en met de kwetsbaarheid van het leven zelf. Je wil veel doen, maar stoot al gauw op onmacht, niet in het minst in jezelf. Hoe houd je het vol als zorgverlener, als vrijwilliger of leidinggevende in drukke, hectische (corona-)tijden? Hoe houd je de vlam of spirit brandend om met goesting te blijven werken? En wat kan helpen om de balans te behouden, zodat je met warme betrokkenheid zorg kan blijven bieden aan patiënten en collega’s?
Met casussen en filmmateriaal hopen we hieromtrent enkele handvaten tot groei aan te reiken.
GEPLANDE LEZINGEN
-
Ma 19 okt 2020, Grote aula HIVSET, Turnhout, 20u-22u
-
Di 23 april 2024, Provinciehuis, Brugge, 9u45-12u00: Vormingsdag West-Vlaamse Palliatieve Netwerken
Zelfzorg - 10 levenslessen in het omgaan met kwetsbaarheid en dood (2u)
Wie de randen van het leven beroert en de breuklijnen die er middendoor lopen, leert van de weeromstuit veel over de volheid van dat leven. Het waarom van ziekte en dood blijft een onbekende, een zwart gapend gat, maar het leven errond wint vaak aan kleur en aan diepgang. Zowel bij de patiënt als de omstaanders.
Op spiritueel vlak zien we dat zorg-ontvangers vaak leermeester van hun zorg-gevers worden: zij leren hen om het ambigue te omarmen, om keuzes te herijken en zichzelf meer te relativeren. We overlopen in totaal tien levenslessen voor de moderne mens en ontdekken samen hoe deze kunnen leiden tot een betere zorg voor elkaar én niet in het minst voor onszelf.
We doen dit niet op een schoolse manier, maar aan de hand van een schilderij van Claire Vanden Abbeele: “De vrouwen onder het kruis” (gemaakt als reflectie over wat goede zorg inhoudt). De vele betekenisvolle details werpen een eigen licht op wat er in de schaduw van chronisch ziek zijn en dood ‘echt’ toe doet.
Je gaat gegarandeerd naar huis met tips en tools om jezelf en je naasten (nog) liever te zien.
VOORBIJE LEZING
-
Do 29 sept 2022: Inspiratiedag voor de raad van bestuur en de directies van de VZW Grauwzusters - Sint Annendael Diest
NIEUW
Wat als doodgaan de vraag is? Aanbevelingen vanuit het perspectief van de patiënt met ondraaglijk psychisch lijden (1u)
Deze korte voordracht verlaat het pad van visieteksten en wetteksten, en legt de focus op de beleving van de patiënt. Hoe voelt het als je te veel rugzakken moet dragen? Welke (verfijning in) omkadering en zorg verlang je dan?
We nemen het levensverhaal van Patricia als uitgangspunt en formuleren samen met haar 11 aanbevelingen voor een betere begeleiding van de euthanasievraag van zij die ondraaglijk psychisch lijden. Hierin spelen onder meer de aandacht voor zingeving en voor nieuwe vormen van taal en expressie, zoals het Amfora-verhaal, een belangrijke rol.
VOORBIJE LEZING
-
Di 19 sept 2023, Studiedag Pallion i.s.m. LEIF, 'Wanneer doodgaan de vraag is', Cultuurcentrum Hasselt
NIEUW
Wit, zwart of 100 tinten grijs - Goede zorg vanuit het perspectief van de patiënt (1u)
Het zorg-ethisch model van Joan Tronto schuift 4 belangrijke principes naar voren inzake goede zorg: oprechte aandacht, het opnemen van verantwoordelijkheid, deskundigheid én responsiviteit. Dit laatste element , de responsiviteit, wordt in onderzoek alsook in de praktijk van morele beraden vaak onderbelicht. Het staat voor de interesse in hoe de individuele patiënt (en diens omgeving) de ontvangen zorg ervaren. Hebben zij vertrouwen in de zorg en wat doen of laten opdat dit vertrouwen kan groeien?
We kleuren het begrip 'responsiviteit' verder in vanuit vier praktijk-voorbeelden uit telkens andere sectoren van de zorg. Komen achtereenvolgens aan bod: inzichten opgedaan in inleefsessies en na-trajecten aangeboden door sTimul Zorgethisch Lab; aanbevelingen tot beter afgestemde zorg in een videoboodschap van een zorg-ethica die zelf terminaal ziek is; uitingen van empowerment na groepsgesprekken zingeving met uitbehandelde patiënten, uitgewerkt door 'Asem' (AZ Groeninge), en tenslotte nieuwe vormen van trajectbegeleiding in de psychiatrie, waarbij de patiënt zelf mee aan tafel zit.
Je wordt geprikkeld om de nuanceverschillen die deze voorbeelden aanbrengen, te vertalen naar jouw eigen (zorg-)realiteit.
GEPLANDE LEZING
-
Zat 09 mrt 2024, 10u30-11u30: op het Symposium 'Palliatieve zorg - Zoveel zorgverleners, zoveel visies, 1 patiënt… frustrerend?!' in het Jessa Ziekenhuis Meer info & inschrijven vanaf 16 jan 2024
Kruisweg van de psychiatrie - vergrootglas voor eigen zinvragen (2u)
Psychisch lijden wordt vaak onderschat in onze maatschappij. Het is bijwijlen heftig, te groot voor woorden. Dit wil zeggen: je kan er alleen over praten in gedeelde stilte. Of via het medium van de kunst. In de Zorggroep Sint-Kamillus te Bierbeek coördineerde de dienst Zinzorg het project om patiënten en zorgverleners de kruisweg te laten verbeelden, elk vanuit hun eigen affiniteit met één van de 15 staties (< afgeleid van het Latijn ‘stare’: stilstaan om een breder verband te zien). Dit resulteerde in een verrassend parcours, waarin zowel de diepgang van ieders verhaal als de link met het bijbels verhaal naar boven kwam. Wandelend door de tentoonstelling komt de bezoeker ook zichzelf tegen: zijn eigen vragen over begin en einde, over zin en onzin, hoop en wanhoop, eenzaamheid en verbinding. We staan stil bij de bijzondere kenmerken van deze vragen en de eigen aanpak die ze vergen. We verkennen ook de contouren van het antwoord dat hier vanuit de psychiatrie naar boven komt. Je gaat naar huis met een ruimere kijk op de hedendaagse psychiatrie, en met kapstokken om de belangrijkste levensvragen - die vaak onderhuids leven - onder woorden te brengen.
VOORBIJE LEZING
-
Zat 09 maart 2013: Tijdens reflectie-weekend voor Dondeynehuis, Oude Abdij Drongen
In balans - een reflectie over geluk in het dagelijks leven
(korte versie 2u – lange versie met interactie 5u)
'We moeten rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan…' Zo bezingt Herman van Veen het moderne levensgevoel. Als een strijd tegen de klok, gecombineerd met eeuwig gevoel van tekort schieten. Welke grondhoudingen helpen om hier tegen in te gaan? Wat is nodig om in het dagelijks leven niet alleen het hoofd boven water te houden, maar ook nog gelukkig te zijn? Wat is geluk au fond? En waar kan een mens – oud of jong – de grondhoudingen die geluk bevorderen vandaag nog inoefenen?
We brengen een kwetsbaar verhaal over onze eigen groei/struikelweg hierin, en illustreren met voorbeelden uit ons eigen leven. De band met woestijnvaders (en moeders) is nooit ver weg. Hun inzichten, eeuwenoud, blijken verrassend actueel te zijn.
In de lange versie van deze lezing (2x2,5u, gekaderd in een dagprogramma) zitten de deelnemers in groepjes verspreid over de zaal. Via het aanreiken van stellingen, opdrachten en leesteksten wordt de interactie meer centraal geplaatst en de vertaalslag naar het eigen leven gemaakt.
VOORBIJE LEZING
-
Zon 24 sept 2017: Lezing voor MSC-beweging, Asse (korte versie)
-
Zat 08 febr 2020: Bezinning in Hof Zevenbergen, Ranst (lange versie)
Ultreïa - inzichten op de weg naar ComposteIla over gelukkig oud worden (2u)
Eenmaal de kaap van de 50 voorbij besloot ik mij te wagen aan de Camino. Of beter gezegd: kwam de Camino op mijn pad. Sindsdien stap ik elk jaar in het voorjaar, als de natuur ontluikt, een stukje van deze weg. Het is mijn geliefkoosde manier om te herbronnen. Vertrokken aan mijn voordeur, ben ik momenteel dicht bij de Spaanse grens aangekomen. Er rest nog een eind te gaan. Op het tikken van mijn stok kunnen jullie virtueel met mij mee stappen. Aan de hand van beelden en verhalen ontvouwen zich enkele eenvoudige inzichten die mijn leven alvast een nieuwe richting gaven. We hebben het hier onder meer over het durven ervaren van leegte, het groeien in vertrouwen dat je onderweg krijgt wat je nodig hebt, het komen tot overgave (ultreïa) en tenslotte het erkennen van grenzen.
Telkens leggen we de link met inzichten uit de ouderdomspsychologie die hierbij aansluiten (de positieve psychologie en de visie van Baltes op het menselijk aanpassingsvermogen, ook in de laatste levensfase). Eindigen doen we met een streepje muziek en met de schets van een nieuw, open Godsbeeld waarin oude gestrengheid plaats ruimt voor het gunnen en bewaren van al wat goed en mooi is in dit bestaan.
VOORBIJE LEZING
-
Zat 13 mei 2017: Tijdens jaarlijks reflectie-dag van de Withuisgemeenschap, Oude Abdij Drongen
GETUIGENISSEN
“Het was fijn om het verhaal achter een schilderij te beluisteren, en samen verschillende lagen te onthullen. Zoals je doet bij het luisteren in de diepte naar een zieke persoon. Op die manier leerden we dat je niet altijd hoeft te praten om dingen te verduidelijken; kijken kan ook. De persoonlijkheid, mildheid en passie waarmee Katrien dit bracht, raakte onze mantelzorgers. Het open einde van de lezing, positief en ondersteund door een symbool, zinderde na."
Saskia Boon - Educatief medewerker mantelzorg
voor Samana Vlaams-Brabant en Brussel
“Katrien bracht een sprankelend en herkenbaar getuigenis. Ze praat niet vanuit de theorie, maar vanuit het staan tussen mensen. Iedereen van onze groep heeft er deugd aan gehad en werd bemoedigd in zijn of haar kijk op moeilijke situaties in het leven. Diverse uitspraken bleven hangen, onder meer de tips bij het ‘leren NEEN zeggen, om het JA te versterken’. Persoonlijk was ik blij met de achteraf toegestuurde tekst. Hiermee kon ik alles op mijn gemak nalezen en ordenen binnen een ruimer kader."
Luc Vlieghe - Open Hartbeweging
“Vijf jaar geleden volgde ik heel geboeid een lezing van u tijdens de inspiratiedagen van La Verna (beweging voor bewustwording, inspiratie en verbondenheid). Het thema was 'Geluk in het dagelijks leven'. Uw PP-presentatie en mijn notities bewaarde ik zorgvuldig en ik greep er nadien nog af en toe naar terug, want wat u toen aanreikte, was voor mij betekenisvol, herkenbaar en werkzaam. Nu ik ditzelfde thema, ingebed in een volledige dag in Ranst kon meemaken, merkte ik bij mezelf dat de inhoud rustiger en dieper binnenkwam. Ik herkende hoofdlijnen die me de voorbije jaren bijgebleven waren, maar bij veel zaken was het of ik ze voor het eerst écht hoorde. Daarbij was ik meer dan eens ontroerd door de voorbeelden die in de uitwisseling naar boven kwamen. Voor mij is dat voedsel voor de ziel en dat is zo nodig in deze tijd.
Leen Verhaert -
Werkgroep programmatie bezinningscentrum 'Hof Zevenbergen' (Ranst)
“We hebben genoten van de beelden en inzichten, verpakt in frisse verhalen. De uitwisseling was rijk en voedend. In de dagen nadien hebben we het er nog vaak over gehad. Welke uitdaging kunnen wij (nog) aan als oudere gemeenschap? Hoe kunnen we de camino-spiritualiteit vertalen naar onze leefwereld? Welke God willen we gestalte geven in onze levenswandel, nu we ouder geworden zijn? Te mogen luisteren naar diepgang bij een spreker, doet dieper graven in het eigen leven. Zo’n momenten van reflectie en verbinding missen we in corona-tijden; ze zijn schaars en kostbaar.”
Cecile Planckaert - Withuisgemeenschap