Dit jaar mochten we met de dienst Zinzorg opnieuw op de kerstmarkt van ons ziekenhuis staan. Niet om kalenders of andere spullen te verkopen en mensen alsnog meer keuzestress te bezorgen, maar om hen te 'prikkelen' rond de diepere betekenis en het waarom van Kerst vieren.
Vorig jaar, in volle energiecrisis, lukte ons dit goed. We deelden papieren vlammetjes uit en vroegen bezoekers van de kerstmarkt neer te schrijven wat hen energie gaf, waar ze warm van werden van binnen.
Daar moesten ze even over nadenken, maar al vlug hadden we een ganse muur vol met met originele antwoorden. Mensen ontleenden energie aan een goed gesprek, aan 'gezien worden', aan stilte en meditatie, en ja sommigen ook aan sex of sigaretten, of de onvoorwaardelijke liefde van hun hond. En wij, wij werden warm van de talloze kleine gesprekjes die we over 'binnenkant-warmte' mochten voeren.
Dit jaar liep de zoektocht naar een andere toegankelijke methodiek iets moeizamer. De ene was te cerebraal, de andere nam te veel tijd in beslag. Tot we op het spoor kwamen van de Nederlandse Kwiekbekjes of happertjes ethiek. Deze ontdekte ik in het traject dat ik mag ontwikkelen voor de lerende gemeenschap Zinzorg van de Woonzorggroep GVO. Ze zijn een handige ondersteuning bij gesprekken rond moreel beraad en ethiek, en doen stil staan bij de vraag van waaruit je tot bepaalde beslissingen bent gekomen.
De Kwiekbekjes inspireerden mij en de collega's Zinzorg om een gelijkaardig vouwblad te ontwikkelen rond wat Kerst en eindjaar aan zin kunnen genereren. Met vragen als: 'Vertel iets over je mooiste Kerst ooit' en 'Wat is voor jou belangrijk om een goed kerstgevoel te hebben?' Of: 'Heb jij in 2023 iets grensverleggend gedaan?' en 'Heb jij een droom voor 2024? '
Tweehonderd exemplaren hebben we van deze happertjes gevouwen, samen met geïnterneerde bewoners van de longstay. Met een grote kan koffie en een doos Ferrero Rocher erbij. Het werden gezellige momenten, waarbij het verrassingseffect van de vragen niet lang uitbleef. Samen hebben we gelachen én geweend om de antwoorden die spontaan opwelden. Iemands mooiste kerst was toen hij na 10 jaar voor het eerst zijn kleinkind zag. Een andere bewoner vertelde trots hoe hij de voorbije zomer voor het eerst van zelf geteelde Coeur de Boeuf tomaten heeft gegeten, en hoe hij droomde om er volgend jaar soep van te maken en deze te verkopen voor de Warmste Week. Zijn buur, kankerpatiënt, uitte het verlangen om nog een tijd als vrijwilliger in de keuken te werken. Ikzelf deelde dat het voor mij niet écht Kerst kon worden, zonder de pauken in het Weihnachts-oratorium van Bach én een gezamenlijke gezinsactiviteit.
Deze vouwpapiertjes hadden het magische effect om mensen op korte tijd aan elkaar te lassen en hun ogen te doen blinken.
De kerstmarkt 2023 werd wederom een succes. Onze stand, een tafel met enkel een doos happertjes en een doos zakdoekjes, en errond verschillende stoelen, trok veel volk. Ouders luisterden naar kinderen en kinderen naar ouders. Patiënten gingen in dialoog met hun partner; zorgverleners praatten met buurtbewoners. Velen wilden een happertje mee naar huis om het gesprek daar verder te zetten.
Heb jij ook interesse? Zin om deze tool uit te proberen in de familiekring? Enkele prints op de feesttafel te leggen? Een eenvoudig mailtje volstaat om een gratis sjabloon in je mailbox te ontvangen!
Om gevoelens van ergernis en onmacht bij het vouwen in te dijken, vind je hier alvast een korte instructie-video die je tot een pro in het vouwen maakt. Ben je zorgverlener of vrijwilliger in de zorg, en wil je leren beter om te gaan met gevoelens van onmacht, dan is er goed nieuws! De tweedaagse 'Leren omgaan met onmacht' wordt voor de derde maal herhaald: op di 20 febr + di 05 mrt 2024. Er zijn nog enkele plaatsen vrij!