top of page

Less is more: hoe poëzie in de psychiatrie kan bijdragen tot een zoektocht naar de essentie





"Ah neen, .. dat kunnen wij niet!", verzuchten de cliënten van het dagziekenhuis. Het is vrijdagmorgen. We zitten in een kring voor het atelier zingeving. De eerste ronde waarin we een klein-geluks-moment van de voorbije week delen, was vlot verlopen. Maar nu sloeg de sfeer helemaal om.


Ik had het voorstel gelanceerd om vlak voor Valentijn en in de nasleep van Gedichtendag 2021 (thema 'SAMEN") enkele gedichten te lezen en te schrijven. In dat laatste hadden de deelnemers duidelijk geen zin.


Reframen, zo heb ik geleerd, helpt op een moment van blokkeren.

We proberen het met een visualisatie. Of ze zich konden voorstellen dat ze op een bankje zaten in het park. Op een mooie zomeravond wanneer de zon nog warmte geeft. Wie mag er op dat moment stilletjes bij je komen zitten? Bij wie voel je je daar op die plaats geborgen en veilig? Stel dat je je gsm bij je hebt: naar welke foto scrol je om jullie beste herinnering 'samen' opnieuw te bekijken? Is het een oude of een recente foto? Maakt de herinnering je blij? Welke kleuren of geuren herinner je je nog?


De oefening neemt de geladenheid uit de lucht en smeedt de groep terug aan elkaar. Er komen verhalen. Pikante en minder pikante. Sommige doorspekt met nostalgie, andere met humor en dankbaarheid.


Ik nodig hen uit om een lijst met woorden neer te schrijven over hun persoon (of huisdier). Dit mogen eigenschappen zijn, karaktertrekken, werkwoorden of gedeelde gevoelens.

Als die lijst klaar is, poneer ik dat hun gedicht zo goed als af is. Verwonderd kijken ze me aan.


Ik zoek een gom in mijn etui en vertel hen dat de kunst van dichten erin bestaat te schrappen. Tot je de kern overhoudt.

De helft van hun woorden moeten ze weg gommen; de andere helft mogen ze gebruiken om hun 'elfje' te schrijven. Voor de niet-ingewijden: een elfje is een compacte dichtvorm die bestaat uit 11 woorden, verdeeld over 5 regels. De eerste regel bevat 1 woord, de tweede 2 woorden enz. De vijfde regel heeft weer 1 woord en bevat de samenvatting van het geheel.


Samen volgen we het patroon.

Bovenaan in zwierige letters komt de naam van onze koesterpersoon. Daaronder een beschrijving in 2 woorden, gevolgd door een eigenschap in 3 woorden. Daarna een leuke activiteit in 4 woorden. Eindigen doen we met het fluo-woord, het belangrijkste woord uit hun kernlijstje.



De deelnemers blijven merkwaardig gefocust. De living vult zich met opgekrulde stilte. Hier en daar ontluikt het begin van een tekst. We helpen elkaar woorden te vinden. Of beter: woorden te schrappen. Dit tot enkel de essentie blijft en de persoon instemmend, vaak aangedaan, knikt: "Ja, dát is het... dat is het helemaal."



Met trots mag ik enkele pennenvruchten presenteren. We hopen dat ze je inspiratie (zin, goesting,...) bieden om zelf ook een (Valentijn) ge'dicht' voor jouw steunfiguur te schrijven. Je bent gewaarschuwd. Je krijgt er vleugels van.



Alizée

Zachte brieswind

goedlachs en vrolijk

Samen lezen in bed

Nestwarmte


Mama

Donkere bril

Streng maar rechtvaardig

wandelt naar me toe

Reddingsboei


Tom

Fietsende dokter

Ervaren en wijs

Volgt alles goed op

Rust


Papa

sterke man

Nooit aflatende steun

Lukas op je schouders

Trouw


Moeder

Sterke vrouw

Zacht voor anderen

Warme liefde voor iedereen

Voorbeeld

Kurt

Speelse plaagstaart

jij bij mij

Rots in de branding

Harteklop

Gensters

Stil leespubliek

Vonk wordt vuur

Zie, je kunt het

Succes!




TIP voor een gepaste achtergrond? Even klikken op de gloednieuwe single die Bart Peeters deze week uitbracht. "Je gelooft niet wat een genstertje kan doen".






342 weergaven0 opmerkingen

Recente blogposts

Alles weergeven
bottom of page